Công tác thanh niên là bộ phận của công tác dân vận của Đảng; từ thực tiễn của công tác vận động, tập hợp, đoàn kết, giáo dục thanh niên, Đảng ta đã tổng kết: “…Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội…” (Nghị quyết số 25-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X).
Rèn luyện kỹ năng thông qua các hoạt động dã ngoại là việc làm cần thiết
trong giai đoạn hiện nay để đoàn kết, tập hợp thanh thiếu nhi
Thanh niên Bình Thuận chiếm gần 25% dân số và hơn 43% lao động toàn tỉnh. Cùng với sự phát triển chung của quê hương, trình độ học vấn của thanh niên được nâng lên, tiếp cận nhanh với khoa học công nghệ, tầm vóc, thể trạng được cải thiện; phần lớn thanh niên có ý thức, xác định rõ trách nhiệm đối với Tổ quốc và nhân dân; luôn tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và con đường phát triển của đất nước; thể hiện rõ lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc, có nhiều hành động thiết thực, cụ thể vì cộng đồng. Tuy nhiên, trên các lĩnh vực đời sống xã hội, các đối tượng thanh niên có sự phân hóa ngày càng rõ nét hơn về học vấn, mức sống, điều kiện tiếp cận thông tin và mức độ hưởng thụ văn hóa; tác động của cơ chế thị trường đã làm cho một bộ phận thanh thiếu niên sống thiếu lý tưởng, thực dụng, ít quan tâm đến các vấn đề chung của xã hội, xa rời văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc, ý thức chấp hành pháp luật không cao, sa vào phạm pháp và tệ nạn xã hội.
Trong thời gian qua, thực hiện Kết luận số 62-KL/TW, ngày 08/12/2009 của Bộ Chính trị (khóa X) và Đề án đổi mới nội dung và phương thức hoạt động công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi tỉnh Bình Thuận; các cấp bộ đoàn trong tỉnh đã tập trung nghiên cứu, tìm tòi, sáng tạo nhiều giải pháp, mô hình, cách làm để tự đổi mới, tự hoàn thiện, nâng cao sự hấp dẫn trong từng hoạt động, phong trào và xây dựng tổ chức đoàn vững mạnh. Một số hoạt động đã tạo sức lan tỏa lớn, hiệu ứng xã hội rộng rãi, thu hút đông đảo thanh niên tham gia, trở thành phong trào trong thanh niên như: hoạt động giáo dục truyền thống thắp nến tri ân các anh hùng liệt sỹ nhân kỷ niệm ngày giải phóng Bình Thuận 19/4 và ngày Thương binh, Liệt sỹ 27/7 hằng năm; phong trào tình nguyện và các đội hình tình nguyện được duy trì, thường xuyên đổi mới nội dung, hình thức thực hiện; chương trình“Thắp sáng ước mơ hoàn lương”, “Mỗi tổ chức cơ sở Đoàn 1 năm giúp đỡ ít nhất 1 thanh niên chậm tiến tiến bộ” để chủ động tiếp cận, vận động và giáo dục các thanh, thiếu niên chậm tiến, lầm lỡ…
Thanh niên với tâm lý lứa tuổi là luôn thích cái mới, thích đổi mới và có khả năng tiếp cận nhanh cái mới; vì vậy, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động là yêu cầu khách quan, tất yếu và tự thân của tổ chức Đoàn Thanh niên nếu không muốn bị tụt hậu trước nhu cầu, đòi hỏi của thanh niên. Trước thực tiễn đời sống, lao động, học tập và xu hướng, tình hình của thanh niên, thiếu nhi trong bối cảnh mới, tổ chức Đoàn Thanh niên cần phân tích, nghiên cứu một số vấn đề mới để tiếp tục đưa ra các giải pháp, mô hình, cách làm phù hợp; trong đó, cần chú ý một số vấn đề sau:
Một là, cần đổi mới phương thức tiếp cận thanh niên. Không ít tổ chức, cán bộ đoàn thường chỉ tập trung cho các đối tượng thanh niên trong các cơ quan, trường học, lực lượng vũ trang vì dễ tiếp cận, dễ tập hợp, đối với đối tượng thanh niên ở địa bàn dân cư, thanh niên chậm tiến thì xem là việc khó, ngại tiếp cận. Đối tượng thanh niên hiện nay ngày càng đa dạng thì tổ chức Đoàn phải chủ động đến với thanh niên, phương pháp tiếp cận cần phải linh hoạt, phong phú hơn. Cụ thể như đối với thanh niên là công nhân, người lao động ở các khu công nghiệp, xí nghiệp không có điều kiện để sinh hoạt Đoàn thì có thể phối hợp tổ chức “Ngày đoàn viên”, các hoạt động tặng quà, vé xe về quê ăn Tết, tổ chức lễ cưới cho thanh niên công nhân nghèo…; đến với thanh niên địa bàn dân cư thì bằng các chương trình khởi nghiệp, hỗ trợ vốn, trao đổi, hướng dẫn mô hình sản xuất, kinh doanh hiệu quả, Từ đó, bằng sự hấp dẫn trong các hoạt động của mình, tổ chức Đoàn sẽ thu hút thanh niên tự giác đến với Đoàn.
Hai là, trong xã hội hiện nay đang xuất hiện những câu lạc bộ, đội, nhóm tự phát, tập hợp nhau trên mạng theo nhu cầu cá nhân, theo sở thích, thường xuyên tổ chức các hoạt động, thậm chí vận động được tài trợ của các doanh nghiệp, các tổ chức và có thể bị các đối tượng xấu lôi kéo, dẫn đến những hệ quả không tốt đối với thanh niên và xã hội. Bên cạnh đó, hiện nay các trang mạng xã hội như Facebook, Youtube, Zingme…có ảnh hưởng rất lớn, rất nhanh đối với giới trẻ và cộng đồng, trong khi chúng ta vẫn chưa xây dựng được hệ thống quản lý mạng hiệu quả để có khả năng theo dõi, kiểm soát thông tin. Để giải quyết các vấn đề trên tổ chức Đoàn trước hết phải đổi mới các mô hình, hình thức tập hợp thanh niên, trước hết tập trung đổi mới các hình thức tập hợp hiện nay như các đội hình tình nguyện, các câu lạc bộ kỹ năng…, tiến đến nghiên cứu tận dụng được ưu điểm của các trang mạng xã hội làm phương tiện thuận lợi trong công tác đoàn kết và tập hợp thanh niên một cách nhanh chóng, đơn giản và hiệu quả.
Ba là, phải tập trung khắc phục các biểu hiện hành chính hóa, hình thức trong hoạt động, các phong trào còn khá phổ biến như tình trạng dàn trải các hoạt động, dàn trải nguồn lực, gây quá tải công việc của tổ chức Đoàn, hội các cấp; máy móc, rập khuôn, chạy theo thành tích, nặng về số lượng mà không coi trọng chất lượng, hiệu quả và tính bền vững, thiết thực của các hoạt động, phong trào; chỉ đạo, tổ chức thực hiện phong trào đa số bằng công văn, ít bám cơ sở, thiếu hướng dẫn cụ thể…
Bốn là, tiếp tục hướng mạnh về cơ sở, tập trung tháo gỡ các khó khăn vướng mắc trong thức tiễn công tác hiện nay như tổ chức đoàn ở địa bàn dân cư (nhất là ở các thành thị) hoạt động còn kém hiệu quả, tình trạng chi đoàn thôn, khu phố một năm thay liên tục Bí thư Chi đoàn; có tổ chức đoàn nhiền năm liền không giới thiệu được đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét kết nạp... Để khắc phục các vấn đề này, cần tổ chức tốt hơn việc đoàn viên là học sinh, sinh viên, cán bộ, công chức, viên chức tham gia sinh hoạt nơi cư trú; lựa chọn cán bộ chi đoàn thôn khu phố là những người có công việc ổn định, hoặc là giáo viên, cán bộ phường, cán bộ thôn (khu) đội trưởng…nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng hoạt động Đoàn thanh niên trên các địa bàn dân cư, tạo sức hút đối với thanh niên.
Đại hội đoàn các cấp là sự kiện chính trị quan trọng, là diễn đàn thể hiện tinh thần dân chủ, đoàn kết, sáng tạo, xung kích của tuổi trẻ tỉnh nhà; cũng là dịp để tổ chức Đoàn đánh giá đúng thực trạng tình hình thanh niên, công tác đoàn và phong trào thanh, thiếu nhi ở địa phương, đơn vị, làm rõ những mặt, công việc đã làm được, chưa làm được, từ đó xây dựng mục tiêu, phương hướng phong trào trong nhiệm kỳ mới hiệu quả hơn. Hy vọng nhiệm kỳ mới sẽ có những kết quả mới, thành công mới, xứng đáng là đội dự bị tin cậy của Đảng Cộng sản Việt Nam, trường học chủ nghĩa xã hội của thanh niên, đại diện chăm lo và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của tuổi trẻ.