Tự học để thay đổi
Từ bé, Đồng Ngọc Hà (SN 2002, quê Nam Định) luôn tò mò về các loại máy móc hoạt động. Có anh trai là học sinh chuyên Lý truyền cảm hứng, nên cậu sớm yêu thích các môn khoa học tự nhiên. Lên cấp 3, Hà thi đỗ vào Trường THPT Chuyên Tự nhiên (ĐH Khoa học Tự nhiên).
Là người chăm đọc sách, Hà tìm đọc những câu chuyện về khoa học, y học và tình cờ biết đến lời thề Hippocrates. Cậu vẫn nhớ và ấn tượng 8 điều của lời thề, cùng với điều răn các bác sĩ, nhà khoa học, rằng “nghệ thuật của việc chữa bệnh hay của khoa học là sự ấm áp, cảm thông và sự hiểu biết, điều đó có thể lớn hơn con dao của bác sĩ phẫu thuật hoặc thuốc của dược sĩ”.
Hà bộc bạch: “Lời thề Hippocrates và những câu chuyện về các thầy thuốc nổi tiếng đã giúp tôi thấy ngành y sinh rất cuốn hút, có thể giải quyết vấn đề chăm sóc sức khỏe. Điều đó đã thôi thúc tôi phải theo Sinh học, môn khoa học về sự sống”.
Từ xuất phát điểm “không biết gì”, Hà bắt đầu tự học, đọc nhiều để củng cố kiến thức cơ bản, rồi đọc nâng cao. Hà nhanh chóng vượt mặt các bạn theo học chuyên Sinh từ đầu, ghi danh vào đội tuyển của trường, của quốc gia. Những năm học cấp 3, Hà đã đoạt Huy chương Bạc Olympic quốc tế 2020 môn Sinh học; Giải Xuất sắc trong kỳ thi Dự án nghiên cứu nhóm quốc tế.
“Mẹ tôi lớn lên trong gia đình đông anh em, phải nghỉ học từ sớm, nhưng chưa bao giờ hết niềm đam mê học tập. Năm tôi học lớp 8, tình cờ thấy mẹ ngồi học, từ đó mỗi tối tôi cùng mẹ học kiến thức trong sách giáo khoa. Tương lai tôi hy vọng có thể giúp mẹ đạt ước nguyện tốt nghiệp THPT. Chính mẹ đã truyền cảm hứng cho tôi tham gia các hoạt động vì cộng đồng về giáo dục”.
Đồng Ngọc Hà, sinh viên khoa Sinh học, ĐH Khoa học Tự nhiên
Năm 2021, trở thành sinh viên khoa Sinh học, ĐH Khoa học Tự nhiên, Hà tiếp tục chinh phục những đỉnh cao mới của lĩnh vực này. Cậu đoạt Huy chương Vàng Olympic Y học Quốc tế năm 2021 do Cambridge Education Institute, California, Hoa Kỳ tổ chức. Cuộc thi đòi hỏi các nhóm thí sinh không chỉ có kiến thức sâu về sinh lý, con người mà cần thành thạo tiếng Anh.
“Những kiến thức này ít được ôn luyện trong các kỳ thi Olympic quốc tế, do đó tôi tìm hiểu nhiều hơn về sách chuyên ngành y của nước ngoài và Việt Nam, cũng như ôn luyện các kỹ năng tiếng Anh để xử lý thông tin về chuyên môn lẫn ngôn ngữ”, Hà chia sẻ.
Tham gia nhiều hoạt động giáo dục vì cộng đồng
Đồng Ngọc Hà tích cực tham gia nhiều hoạt động, dự án vì cộng đồng trong lĩnh vực giáo dục ngay từ những năm học phổ thông. Từ đầu năm lớp 10, cậu đã đảm nhiệm công việc quản lý (admin) các nhóm về Sinh học trên mạng xã hội như: “Đấu trường Sinh học”, “Khối B chuyên Sinh”, với hơn 100 nghìn thành viên đa dạng về lứa tuổi, hoàn cảnh và chuyên môn. Trên các nhóm, cậu đã tạo ra nhiều hoạt động tương tác, đăng tải các bài viết để chuyển tải các thông tin chất lượng về Sinh học, kích thích tinh thần trao đổi, học hỏi đến các thành viên.
Đặc biệt, Hà tham gia sáng lập nhiều dự án giáo dục hướng đến cộng đồng, trong đó có Biology For All Vietnam (Sinh học cho người Việt Nam). Dự án được triển khai từ cuối năm 2019 với 8 thành viên, đến nay đã có 42 tình nguyện viên và kết nối với 23 trường chuyên trên toàn quốc để truyền dạy, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm về môn Sinh học đến các bạn học sinh trong đội tuyển các trường ở nhiều tỉnh thành.
Chia sẻ về dự án Biology For All Vietnam, Hà cho biết đã gặp nhiều khó khăn trong việc kết nối liên hệ với các trường, giáo viên phụ trách các đội tuyển và các bạn học sinh. “Chúng tôi từng gặp khó khăn trong việc truyền đạt kiến thức, kinh nghiệm thi cử của mình đến đối tượng người học có sự khác nhau về nền tảng kiến thức, năng lực, điều kiện học tập... Về sau, chúng tôi đã tìm ra và áp dụng phương pháp học tập hòa nhập, cho phép nắm bắt nhu cầu học sinh trên lớp để thiết kế nội dung, chương trình phù hợp và tăng được sự tương tác, thảo luận giữa người dạy với người học”, Hà cho biết.
Để truyền cảm hứng cho nhiều bạn trẻ về môn Sinh học, mới đây, Hà còn tham gia giảng dạy môn Di truyền học và Khoa học thần kinh tại trại hè Toán và Khoa học MaSSP 2021; kết nối tổ chức hội thảo hướng nghiệp và học tập Sinh học cho học sinh, sinh viên trên toàn quốc; tham gia chia sẻ tại nhiều hội thảo quốc tế về giáo dục.
Với những thành tích học tập và hoạt động xã hội, Đồng Ngọc Hà đã được trao Huân chương Lao động hạng Ba vì thành tích xuất sắc trong kỳ thi Olympic Quốc tế năm 2020; giải thưởng “Thanh niên sống đẹp” năm 2021 do T.Ư Hội LHTN Việt Nam tổ chức; Top 50 giải thưởng Sinh viên xuất sắc toàn cầu 2021 Chegg Global Changemaker do Cty Cung cấp giải pháp công nghệ giáo dục Chegg có trụ sở tại Mỹ và Quỹ từ thiện toàn cầu Varkey Foundation tổ chức...