Có thể nói, hình mẫu của một thanh niên thời kỳ mới phải hội đủ những điều kiện: có tri thức, đạo đức, có lý tưởng, hoài bão, dám nghĩ dám làm. Những tiêu chuẩn này dựa trên cơ sở thực tế và không quá khó để thanh niên hướng đến. Bởi đó là những nhu cầu cần thiết của xã hội đặt ra cho thanh niên phấn đấu để bắt kịp với thời đại. Mỗi người đều có một quan điểm khác nhau về thanh niên trong thời kỳ mới. Có bạn cho rằng: “Người thanh niên trong thời kỳ hiện nay phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, có khát vọng sống và hoài bão cao đẹp, biết nâng cao trình độ kiến thức, biết kỹ năng thực hành xã hội, biết ngoại ngữ, tin học, biết hội nhập quốc tế, có sức khỏe, luôn tuân thủ pháp luật”; còn có bạn lại cho rằng: để xây dựng hình mẫu thanh niên Việt Nam hiện nay, các cấp bộ Đoàn cần vận dụng phù hợp, cụ thể các tiêu chí theo từng địa phương, đơn vị để mỗi thanh niên chủ động rèn luyện, đề ra phương pháp phấn đấu; bên cạnh việc thường xuyên thực hiện công tác tuyên truyền, mỗi cán bộ Đoàn phải là tấm gương cho thanh niên noi theo, luôn học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh….
Đem những tiêu chuẩn hình mẫu so sánh với tình hình thực tế của thanh niên Bình Thuận để thấy có những mặt được và chưa được. Đặc biệt, trong thời gian qua tuổi trẻ Bình Thuận đã xây dựng được 325 tủ sách “Thanh niên Việt Nam tiêu biểu qua các thời kỳ” gồm các tác phẩm, tư liệu, sách báo về các tấm gương thanh niên Việt Nam tiêu biểu; các hoạt động hướng về cộng đồng như: tổ chức hơn 985 hoạt động hành trình về nguồn, thăm di tích lịch sử, chiến khu xưa …500 hoạt động thăm và viếng Bảo tàng Hồ Chí Minh, hàng nghìn hoạt động tình nguyện vì an sinh xã hội; mở 45 lớp tập huấn trang bị kiến thức, kỹ năng tuyên truyền, tổ chức 125 buổi tuyên truyền tại địa phương, cơ sở, các hoạt động đấu tranh chống lại mọi biểu hiện thoái hóa, xuống cấp về đạo đức trong xã hội và trong thanh thiếu niên gắn với chủ đề “ Xây dựng giá trị hình mẫu thanh niên thời kỳ mới”… Ở bất kỳ hoạt động tình nguyện nào cũng có sự góp mặt tích cực của các bạn đoàn viên thanh niên. Có sẵn lòng nhiệt huyết, khát khao cống hiến, nhưng đó chưa phải là hành trang đầy đủ để có thể sẵn sàng nhập cuộc trên bước đường hội nhập. Một điều dễ dàng nhận thấy là trong cuộc chạy đua cùng với sự phát triển chung của xã hội, phần đông thanh niên nông thôn đã bị bỏ lại phía sau. Con đường lập nghiệp của họ vẫn còn nhiều cái thiếu: thiếu tay nghề, vốn sản xuất, thiếu khoa học - kỹ thuật và thiếu cả mục tiêu định hướng tương lai, … Do đó, để hướng họ đến hình mẫu thanh niên ngày nay, bên cạnh nỗ lực của bản thân, thì rất cần sự tiếp sức của tổ chức Đoàn, Hội, của các cấp, các ngành và toàn xã hội.
Riêng đối với thanh niên thành thị vẫn chưa có nhiều hoạt động mang tính bứt phá trên con đường lập nghiệp. Những hoạt động, công trình kinh tế mang “thương hiệu thanh niên” dường như chưa có. Phong trào sáng tạo trẻ, tiến quân vào khoa học - kỹ thuật chưa gặt hái được nhiều kết quả. Con số 50 đề tài sáng kiến trẻ trong năm 2013 còn quá chênh lệch so với lực lượng cán bộ, đoàn viên thanh niên đông đảo của cả tỉnh…
Thêm vào đó, thời gian gần đây xảy ra một số sự vụ tiêu cực liên quan đến thanh thiếu niên khiến xã hội không khỏi hoang mang. Bên cạnh đó là lối sống thực dụng, đua đòi, ích kỷ, lười học tập - lao động của một bộ phận thanh niên cho thấy sự lệch lạc trong suy nghĩ của một bộ phận giới trẻ. Đây cũng là một thách thức lớn đặt ra cho tổ chức Đoàn và xã hội. Việc xây dựng hình mẫu cho thanh niên cần tập trung sâu vào vấn đề giáo dục kỹ năng sống; các hoạt động tuyên dương, điển hình cũng cần được tổ chức thường xuyên, nhằm khơi gợi ở các bạn trẻ quan niệm lối sống, cách hành xử đẹp trong cuộc sống. Và điều không thể thiếu là cán bộ Đoàn phải gương mẫu tiên phong trong việc xây dựng hình mẫu thanh niên thời kỳ mới.
Xây dựng hình mẫu thanh niên ngày nay là một trong những phong trào góp phần định hướng đạo đức, lối sống cho thanh thiếu niên. Đã đến lúc thanh niên cần nhìn lại mình để phát huy ưu thế, đồng thời khắc phục những hạn chế để hoàn thiện bản thân mình, phát huy được tinh thần xung kích, tình nguyện của tuổi trẻ tham gia thực hiện tốt các phong trào hành động cách mạng của Đoàn.